Orhan Sayın ile “Baharın NFT Hâli Sergisi” Üzerine Soru-Cevap

Yeşer Sarıyıldız‘ın küratörlüğünde, 20 sanatçının 50’den fazla eserinden oluşan Baharın NFT Hâli sergisinde eserleriyle yer alan sanatçılardan Orhan Sayın‘la NFT kavramını, sanat dünyasındaki yerini ve NFT’nin geleceğini konuştuk. Baharın NFT Hâli sergisini, 30 Mart’a kadar Ortaköy’de yer alan Feriye’de ziyaret edebilirsiniz.

Kısaca kendinden bahseder misin? Hangi disiplinlerde çalışıyor, neler yapıyorsun, kendini nasıl tanımlıyorsun?

İstanbul Üniversitesi İletişim Fakültesi, Gazetecilik bölümünden mezun olduktan sonra çeşitli gazetelerde ve televizyon kanallarında çalışmaya başladım. Bu süreçte dijital sanatın ve özellikle 3D animasyon, projection mapping gibi konuların beni heyecanlandırdığını fark etmeye başladım. Günlük işlerimden arta kalan zamanlarımda hobi olarak 3D programları öğrenmeye başladım ve 6 ay gibi çok kısa bir sürede bu hobim tam zamanlı mesleğime dönüştü. Kişisel merak olarak başladığım 3D tasarım öğrenme yolculuğumun daha birinci yılı bile bitmeden Amerika ve Avrupa başta olmak üzere uluslararası birçok projede Lead 3D Artist olarak yer aldım. Yaklaşık yedi yıl önce başladığım bu heyecanlı yolculuk sürecinde başta 3D tasarım ve animasyon olmak üzere yapay zeka, kinetik tasarım, kodlama, gerçek zamanlı teknolojiler ve son zamanlarda 3D printing gibi bir çok farklı disiplinde çalışmalar yaptım. Sanırım kendimi doğaya ve bilime hayranlık duyan, herhangi bir disiplin farketmeksizin içerisinde yaratıcı öğeler barındıran bütün konulara karşı heyecanlanan bir gazeteci – yönetmen olarak tanımlayabilirim.

Dijital dünyada var olma ve NFT dünyasına giriş hikayeni bizimle paylaşır mısın? NFT senin sanata bakışında ve yaklaşımında değişim yarattı mı?

2020 yılının son aylarında sık sık ”Crypto Art” ile ilgili konuşmalara dahil olmaya başladım ve 2021 Mart ortalarında bazı çalışmalarımı NFT olarak satma kararı aldım.
Bu sırada blockchain ve crypto konularıyla ilgili bulabildiğim tüm kaynakları araştırmaya başladım. NFT’nin sadece dijital sanat ile ilgili olmadığını, yeni bir teknolojik gelişme olduğunu gördüm ve konuşmacı olarak katıldığım canlı yayınlarda sık sık NFT teknolojisi hakkında düşüncelerimi, deneyimlerimi paylaşmaya çalıştım. Genel olarak söylemem gerekirse NFT benim sanata olan bakışımda herhangi bir değişiklik yaratmadı. Bakış açımda değişiklik yaratan tek etkisi geleneksel galeri – küratör ve sanatçı ilişkisinde yaşanan değişimler olabilir. Bu bağlamda düşündüğümüzde aslında NFT teknolojisinin değiştirdiği tek şey, online ticaretin aracı hiçbir kişi veya kurum olmadan çok daha hızlı, verimli ve güvenli bir şekilde yapılabilir olmasını sağlaması. Düşünüldüğünde biz zaten online olarak dijital veya geleneksel bir çok farklı sanat eserinin alışverişini yapabiliyorduk ancak hiçbir zaman bu kadar şeffaf, güvenli ve doğrudan sanatçı-koleksiyoner ilişkisinin olduğu bir altyapı tam olarak kurulamıyordu.

NFT’nin sanat dünyasını değiştirdiğini ya da tamamen değiştireceğini düşünüyor musun?

Aslında bir önceki soruyu cevaplarken değindiğim sanatçı-galeri-küratör-koleksiyoner ilişkileri konuları düşünüldüğünde hali hazırda sanat dünyasında bir değişime sebep olduğu söylenebilir. Bunlara ek olarak uzun vadede bu değişimlerin metaverse, web3, DAO gibi daha kapsamlı alanlara yayılacağını düşünüyorum.

NFT’leri sence başka nerelerde kullanmaya başlayacağız? Yoksa azalarak bitecek mi?

Genel olarak NFT teknolojisinin azalarak biteceğini kesinlikle düşünmüyorum hatta tam tersine zamanla hayatımızın birçok farklı noktasında NFT’ler ile karşılaşmaya başlayacağız. NFT’lerin dijital sanat açısından yaygın olarak kullanımı 2021 yılının ilk aylarında ciddi bir hype yarattı ancak google arama metrikleri ve pazar yerleri satış rakamları gibi verilere bakıldığında bu durumun son bir yılda göreceli olarak azaldığını söyleyebiliriz. Dijital sanat açısından NFT’lerin kullanımı biraz daha azalıyor gibi görünsede, son zamanlarda sık sık gündeme gelen biletleme sistemlerinin alt yapılarında ve noter hizmetleri gibi alanlarda blockchain tabanlı akıllı sözleşmeler yani NFT’ler yavaş yavaş hayatımıza girmeye başladı bile.

NFT dünyası fiziki sanat dünyasını da etkileyebilir mi? Evetse, nasıl?

Bu soru bana İran’lı bir sanatçı tarafından üretilen özel tasarım halıların NFT olarak satışını hatırlattı. Daha önceden online platformlarda görünür olmakta ve çalışmalarının ticaretini yapmakta zorlanan bu sanatçı NFT olarak halılarını satmaya başlamıştı ve NFT’yi satın alan kişiye tasarladığı halıyı kargolayarak fiziksel bir sanat eserini NFT kullanarak doğrudan alıcıya satabilmişti.

NFT ile birlikte bağımsız sanatçıların önü açılıyor mu? Yoksa bildiğimiz dünyanın sadece bir yansıması mı?

Kendi çevremde ve dünyadan bir çok örnekle gözlemlediğim kadarıyla NFT ile birlikte ”sanatçıların bağımsız olmasının” yolu açıldı diyebilirim. Türkiye’de ve dünyada çeşitli stüdyolarda çalışan bir çok sanatçı tam zamanlı işlerinden ayrılıp tamamen NFT odaklı bağımsız bir kariyer izlemeye başladılar ve bu durum beni çok sevindiriyor. Bu sayede birbirinden güzel, ilham veren orjinal çalışmalar ortaya çıkmaya başladı. Bir sanatçının gerçekten üretmek istediği çalışmaya odaklandığını görmek ve belkide daha önemlisi bir insanın yaptığı işi severek yapmasına şahit olmak beni gerçekten mutlu ediyor.

Bundan sonrası için planların neler?

Yaklaşık dört yıldır Cream Studio kurucu ortağı ve yönetmeni olarak bir çok farklı projeyi hayata geçirdim. Stüdyo projelerinde ekip olarak çalışarak projection mapping, TVC ve motion design alanlarında çalışmalar yapıyoruz. NFT’ler ise kişisel çalışmalarımdan oluşuyor ve NFT’leri kullanarak fiziksel dünyadaki çevre problemlerinin çözümüne katkıda bulunmak istiyorum. Bu amaçla yola çıkarak bir seriye başladım ve bu serinin ilk çalışmasını bu sergide görebilirsiniz. ”EQULIBRIUM” isimli çalışmamda belkide gezegenimizin en hassas, en zengin ve en karmaşık habitatlarından birisi olan mercan resiflerini korumanın önemini hatırlatmak istedim. NFT satışlarından elde edilecek gelirlerin büyük bir kısmını mercan resifleri koruma programlarına bağışlayacağım. Bundan sonrası için, serinin devamı niteliğinde olan ve diğer çevresel felaketleri konu olan çalışmalarıma devam edeceğim. NFT’ler sayesinde bu amaçta çalışmalar yapabilme olanağı bulduğum için çok mutluyum.

NFT dünyasına adım atmak isteyen sanatçılara platform seçimi, collector’lara ulaşma, fiyatlandırma yapma gibi konularda önerilerin nelerdir?

En önemli konu sosyal mecralarda aktif ve görünür olmak diye düşünüyorum. NFT dünyası özellikle twitter üzerinde yoğunlaşmış durumda ve collector’lar tarafından görülebilir olmanın en kolay olduğu mecra burası. Twitter üzerinden diğer sanatçılarla aktif olarak etkileşimde bulunarak bu dünyaya ilk adımlar atılabilir. Bunun yanısıra online mecralardaki sanatçı profilinin tutarlı olması ve düzenli içerik üretimi ile devamlılığı sağlamak ilk aşamada çok önemli diye düşünüyorum. Platform seçimi ve fiyatlandırma konuları ise ikinci aşamada organik olarak kendiliğinden oluşacaktır.